Co to jest niedrożność jelit?
Definicja
Niedrożność jelitprzewodu topokarmowego zaburzeniejest pasażu jelitowego spowodowanespowodowana zatkaniem jelit lub porażeniem mięśniówki jelit. Rozróżnia się dwie formy niedrożności jelit:
- niedrożność spowodowana zatkaniem/zablokowaniem jelita (mechaniczna niedrożność jelit)
- niedrożność spowodowana zaburzeniem ruchomości/porażeniem ściany jelita (porażenna niedrożność jelit)
Ponadto w przypadku niedrożności jelit rozróżnia się jej lokalizację., Momoże dotyczyć jelita cienkiego lub grubego, a w zależności od zajetego miejsca objawy bywają różne.
Często jelito jestbywa tylko częściowo niedrożne, tak że małe ilości stolca mogą nadal przechodzić przez zwężenie.
Objawy
Istnieją 3 typowe objawy klasycznej niedrożności jelit:
- Skurczowy ból brzucha
- Wymioty
- Zatrzymanie stolca i gazów
.
Te objawy są bardzo częste, ale nie zawsze występują. Objawy, mogą się różnić w zależności od lokalizacji niedrożności jelita.
Niedrożność jelita cienkiego
- Ostry początek objawów
- Wiodącym objawem są nudności i wymioty, w zaawansowanym stadium mogą wystąpić wymioty treścią kał
owe.ową SkurczeSkurczowy ból brzucha- Wzdęty brzuch
- Zatrzymanie stolca i gazów występuje dopiero później.
Niedrożność jelita grubego
- Objawy rozwijają się wolniej
. - Wiodącym objawem jest zatrzymanie stolca i gazów
. CorazNasilającebardziejsię w czasie wzdętyciebrzuchbrzucha- Często zdarza się, że od dłuższego czasu występują nieprawidłowości w oddawaniu stolca.
- Biegunka może wystąpić pomimo niedrożności jelit i być zmieszana z krwią lub śluzem („biegunka paradoksalna”).
Przyczyny
Zatrzymanie pasażu powoduje nagromadzenie płynów i gazów w jelicie. W przypadku mechanicznej niedrożności przyczyną jest zatkanie światła jelita (jamy jelita), w przypadku porażennej niedrożności przyczyną jest- zmniejszona kurczliwość mięśni gładkich ściany jelita, w wyniku czego ruch jelita (perystaltyka) jest znacznie ograniczonyograniczona.
Najczęstsze przyczyny to:
Zatkanie jelita (mechaniczna niedrożność jelit)
- Zrosty/zlepy, najczęściej występujące po wcześniejszych operacjach w obrębie jamy brzusznej lub stanach zapalnych (54%)
- Uwięźnięte przepukliny trzewne (przepuklina)
- przechodzenie
trzewinarządówbrzusznychjamy brzusznej, zwłaszcza pętli jelitowych przez otwory przepuklinowe w ścianie brzucha
- przechodzenie
- Guzy (15%)
np. np.najczęściej rak jelita grubego
- Zwężenia spowodowane przewlekłą chorobą zapalną jelit (4%)
- Skręt jelita (wrodzony lub nabyty)
- Kamienie żółciowe
- Wgłobienie (wsunięcie
górnegookreślonego odcinka jelita do odcinka następnegopującegoodcinkapojelitanim)
Porażenie ściany jelita (porażenna niedrożność jelita)
- Leki (głównie opiaty)
- Zapalenia jamy brzusznej (np. zapalenie wyrostka robaczkowego, ostre zapalenie trzustki, ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego)
- Zaburzenia krążenia w jamie brzusznej
WZaburzeniaprzypadku zaburzeń metabolicznychmetaboliczne (np. cukrzyca lub zaburzenia równowagi potasu).
Częstotliwość występowania
20% pacjentów, którzy trafiają do szpitala z powodu ostrego brzucha (silny ból brzucha z obroną mięśniową ściany brzucha) ma niedrożność jelit. Częściej występuje niedrożność jelita cienkiego (80%).
Badania dodatkowe
Przeprowadza się wywiad chorobowy;, w szczególności lekarz pyta, czy pacjent przyjmuje leki i czy były wykonywane wcześniejszeniej wykonywane operacje w obrębie jamy brzusznej.
Sprawdzana jest ściana brzucha pod kątem blizn, brzuch jest osłuchiwany, badany palpacyjnie i opukiwany. W początkowej fazie często słyszy się szczególnie wyraźne szmery jelitowe;, z czasem szmery jelitowe ulegają one osłabieniu ze względu na zmniejszoną aktywność jelit. Brzuch może być wzdęty lub można wyczuć palpacyjnie uwięzione części jelita.
Wykonuje się analizę krwi i dalsze badania techniczne: badanie ultrasonograficzne może wyraźnie wskazać zmniejszoną aktywność jelit. Badanie RTG lub TK jamy brzusznej może pomóc w potwierdzeniu rozpoznania ilub ustaleniu przyczyny.
Leczenie
Należy ustalić podstawową przyczynę, aby oprócz objawowego leczenia ostrej niedrożności jelit umożliwić także swoiste leczenie.
Środki ogólne i leczenie farmakologiczne
Aby szybko złagodzić dolegliwości, można najpierw założyć zgłębnik żołądkowy, aby zmniejszyć ucisk wywierany przez treść pokarmową w żołądku. Środki przeciwbólowe, płyny, a w przypadku podwyższonych parametrów stanu zapalnego antybiotyki mogą być podawane zapoprzez pomocą infuzjiwenflon. Przyjmowanie pokarmów jest wstrzymane na pewien czas, w razie potrzeby jest to wyrównywane przez dożylne podawanie składników odżywczych. Po udanym przywróceniu czynności jelit może nastąpić powolnystopniowy powrót do jedzenia.
WażneW sąniektórych przypadkach stosuje się środki przeczyszczające., W wielu przypadkachczęsto wystarczy już samo leczenie środkiem kontrastowym zawierającym jod, który ma silne działanie przeczyszczające.
Operacja
W przypadku całkowitej niedrożności jelit lub braku poprawy przypo stosowaniuzastosowaniu środków przeczyszczających, należy wykonać operację jelit, która polega na usunięciu lub otwarciu niedrożnego miejscaodcinka jelita. W niektórych przypadkach operacja może być wykonana techniką laparoskopową. Może być konieczne (przejściowe) wykonanie sztucznego ujścia jelita (stomii).
Co możesz zrobić sam?
W przypadku utrzymujących się nieregularnych wypróżnień i dyskomfortu w jamie brzusznej należy szukać pomocy medycznej.
Zapobieganie
Dzięki regularnym kolonoskopiom można wykryć i delikatnie usunąć wczesne stadia raka jelita grubego (jako możliwą przyczynę późniejszej niedrożności jelit).
Morfinopodobne środki przeciwbólowe mogą powodować zaparcia. Można temu zapobiec, przyjmując środki przeczyszczające.
Rokowanie
Rokowanie zależy od przyczyny leżącej u podstaw choroby i od wystąpienia powikłań. Niedrożność jelit może prowadzić do obumarcia dotkniętych nią segmentów jelita. Następstwa niedrożności jelit mogą zagrażać życiu i prowadzić do procesu zapalnego z towarzyszącą niewydolnością wielonarządową.
Dodatkowe informacje
- Ostry brzuch
- Antybiotyki
- Ostra niedrożność jelit — informacje dla lekarzy
Autor
- Susanna Allahwerde, lekarz rodzinny, Berlin
- Anna Zwierzchowska, lekarz rezydent, Kraków (edytor/recenzent)