Co to jest niedokrwienie jelit?
Niedokrwienie jelit to zaburzenie krążenia w jelicie grubym lub cienkim. Część jelita otrzymuje wtedy zbyt mało krwi i składników odżywczych. Przewlekłe niedokrwienie jelit jest zwykle spowodowane zwapnieniem tętnic (miażdżyca) w naczyniach krwionośnych zaopatrujących jelita w krew. Zwapniałe naczynie krwionośne jest węższe niż zwykle i nie może transportować tyle krwi, ile potrzeba do jego obszaru zaopatrzenia.
Wszystkie tkanki w organizmie zależą od stałego dopływu krwi, a obszary, które tracą dopływ krwi, obumierają. Również zapalenia naczyń mogą prowadzić do upośledzenia przepływu krwi w jelitach.
Istnieją różne formy niedokrwienia jelit. Choroba może wystąpić ostro i stanowić zagrożenie dla życia. Postać przewlekła, która pojawia się stopniowo, przebiega wolniej. Jelito ma wtedy więcej czasu na przystosowanie się do słabego ukrwienia.
Przewlekłe niedokrwienie jelit jest rzadkim schorzeniem, które występuje głównie u pacjentów po 60 roku życia.
Przyczyny
Przewlekłe niedokrwienie jelit jest zwykle związane ze zwapnieniem tętnic (miażdżyca). Dolegliwości występują głównie przy zwiększonym zapotrzebowaniu na krew, np. po posiłku.
Czynniki sprzyjające rozwojowi miażdżycy to palenie, wysokie ciśnienie tętnicze, cukrzyca, nadwaga oraz podwyższony poziom cholesterolu we krwi.
Objawy
Objawy przewlekłego niedokrwienia jelit pojawiają się zwykle stopniowo i ustalenie dokładnego początku choroby może być trudne. Chorzy zauważają najpierw ból podczas posiłku lub krótko po nim. Ból często występuje w górnej części jamy brzusznej i nasila się po dużych lub tłustych posiłkach. Pacjenci często tracą na wadze, częściowo dlatego, że z powodu bólu niechętnie jedzą. Dodatkowo zmniejszony przepływ krwi upośledza wchłanianie składników odżywczych. Również biegunka i zaparcia często występują przy zaburzeniach krążenia w jelitach.
W miarę postępu choroby ból może stać się uporczywy oraz może wystąpić krew w stolcu. To jest znak ostrzegawczy: W takim przypadku należy skontaktować się z lekarzem!
Diagnostyka
Opisane objawy mogą już stanowić wskazówkę co do choroby, ale do ostatecznego rozpoznania konieczne są dalsze badania. Stolec jest badany pod kątem krwi i patogenów. Dodatkowo mogą być przeprowadzone badania krwi.
Specjaliści mogą stosować różne techniki obrazowania. Naczynia krwionośne w jamie brzusznej i jelitach bada się najczęściej za pomocą USG lub angiografii TK. Angiografia polega na wstrzyknięciu środka kontrastowego do naczyń krwionośnych. Środek kontrastowy sprawia, że naczynia krwionośne są widoczne na zdjęciach rentgenowskich. Dzięki temu badaniu lekarze mogą zwykle zobaczyć, czy istnieją zwężone obszary w naczyniach krwionośnych, które dostarczają krew do jelit.
Terapia
Dyskomfort może być złagodzony, jeśli unikamy dużych posiłków i zamiast nich zjemy kilka mniejszych. Operacja może przywrócić dopływ krwi do jelita i zapobiec powikłaniom.
W przypadku podejrzenia przewlekłego niedokrwienia jelit pacjent zostaje przyjęty do szpitala. Operacja na naczyniach krwionośnych może być konieczna, aby usunąć zwężenie, które wpływa na dopływ krwi. Lekarze wprowadzają rurkę do tętnicy i dalej do zwężonej części naczynia krwionośnego. Nadmuchiwany jest tam balon, który rozszerza naczynie krwionośne, dzięki czemu krew może lepiej przepływać. W wąskim miejscu umieszcza się tzw. stent, który utrzymuje naczynie krwionośne w stanie otwartym.
Alternatywnie można wprowadzić bypass, tzn. zwężenie jest mostkowane za pomocą wszczepionego naczynia krwionośnego.
Poza tym należy leczyć chorobę podstawową. W zwapnieniu tętnic stosuje się leki, które hamują krzepnięcie krwi.
Rokowanie
Pacjenci mogą sami zrobić wiele, aby zapobiec dyskomfortowi spowodowanemu przez zwężone naczynia krwionośne. Najważniejsze jest rzucenie palenia. Ruch oraz zdrowe odżywianie również są pomocne.
Czasami jednak trzeba przyjmować leki, aby zmniejszyć ryzyko pogorszenia się choroby.
Nieleczone, przewlekłe niedokrwienie jelit prowadzi do niechcianej utraty masy ciała i pogorszenia ogólnego stanu fizycznego.
Po operacji w większości przypadków rokowanie jest dobre. Jednak potrzeba trochę czasu, aby jelita znów zaczęły normalnie funkcjonować.
Dodatkowe informacje
- Zaburzenie krążenia krwi w jelitach (niedokrwienie jelit)
- Miażdżyca
- Zaparcia
- Krew w stolcu
- Dlaczego należy rzucić palenie i jak to zrobić?
- Aktywność fizyczna: lekarstwo dla ciała i ducha
- Wskazówki dotyczące zbilansowanej diety
- Niedokrwienie jelit – informacje dla personelu medycznego
Autorzy
- Martina Bujard, dziennikarka naukowa, Wiesbaden