Czym jest zapalenie żołędzi?
Definicja
Zapalenie żołędzi: jeśli zajęta jest tylko żołądź, choroba nazywa się zapalenie żołędzi, a jeśli zajęty jest napletek - jest to zapalenie żołędzi i napletka.
Zwężenie napletka (stulejka), stosunki seksualne bez zabezpieczenia, brak lub przesadna higiena oraz choroby autoimmunologiczne (takie jak np. łuszczyca) lub choroby ogólnoustrojowe (np. cukrzyca) sprzyjają zapaleniu żołędzi.
Objawy
- Zaczerwieniona żołądź, która głównie swędzi, ale może też boleć i piec.
- Obrzęk i zaczerwienienie napletka z trudnościami w jego odciąganiu.
- Problemy z oddawaniem moczu i podczas stosunku płciowego
- Możliwy jest obrzęk węzłów chłonnych.
- Mogą być również stwierdzone niewielkie krwawienia lub rany skóry.
Przyczyny
- U małych dzieci
- połączenie zwężenia napletka (stulejka) i złej higieny
- U nastolatków i młodych dorosłych
- choroby przenoszone drogą płciową (np. kiła, zakażenie HPV, rzeżączka)
- alergiczny wyprysk kontaktowy (np. alergia na lateks)
- słaba higiena
- urazy spowodowane nadmierną czystością lub masturbacją
- seks analny
- U starszych pacjentów
- zakażenia grzybicze (zwłaszcza w cukrzycy)
- rak prącia
- przewlekłe zapalenie żołędzi (niejasnego pochodzenia)
- W każdym wieku
- choroby autoimmunologiczne, takie jak łuszczyca lub reaktywne zapalenie stawów
Częstość występowania
- Choroba dotyczy 3–11 % populacji mężczyzn.
- Występuje we wszystkich grupach wiekowych.
Badania dodatkowe
- Rozpoznanie stawia się na podstawie istniejących, typowych objawów.
- Badania zależą od podejrzewanego rozpoznania.
Leczenie
Leczenie ma na celu złagodzenie dolegliwości, wyeliminowanie ewentualnej infekcji i przeciwdziałanie nawrotom choroby.
Jeśli zapalenie żołędzi jest następstwem innej choroby, należy je odpowiednio leczyć. Zasadniczo zakażenia można leczyć antybiotykami lub lekami przeciwgrzybiczymi. Na infekcje bakteryjne pomagają maści poliwidonowo-jodowe lub krem z gentamycyną. Maść lub krem należy nałożyć na żołądź. Czasami przydatne jest stosowanie pasków z gazy pod napletkiem. Należy je regularnie zmieniać, zwłaszcza po oddaniu moczu.
Alternatywą jest mycie prącia syntetycznymi garbnikami lub płukanki z oktenidyną. W infekcjach grzybiczych wywołanych przez Candida stosuje się kremy przeciwgrzybicze, takie jak klotrimazol 2 razy dziennie przez 1–2 tygodnie lub inne składniki aktywne, takie jak maści z nystatyną lub amfoterycyną B. Łagodne miejscowe maści kortykosteroidowe pomagają na egzemę i kontaktowe zapalenie skóry.
W przypadku zmian przedrakowych i częstych nawrotów można rozważyć obrzezanie.
Zapobieganie
- Higiena prącia
- Regularnie oczyszczaj żołądź i napletek letnią wodą.
- Odciągnij napletek tylko na tyle, na ile jest to łatwo możliwe.
- Po oczyszczeniu napletek należy ponownie przesunąć do przodu nad żołądź.
- Unikaj podrażnień mechanicznych.
- Stosuj prezerwatywy podczas stosunków seksualnych, aby zmniejszyć ryzyko zakażenia.
Rokowanie
- Rokowanie zależy od choroby podstawowej.
- W łagodnym zapaleniu żołędzi przy odpowiednim leczeniu prawdopodobieństwo wyleczenia bez powikłań jest bardzo wysokie.
- Należy się spodziewać nawrotów choroby, jeśli higiena jest nieodpowiednia.
Dodatkowe informacje
- Zapalenie żołędzi – Informacje dla personelu medycznego
Autorka
- Ulrike Boos, redaktor Deximed, Freiburg