Czym jest zapalenie najądrzy?
Zapalenie najądrzy to stan zapalny nad i za jądrami.
Typowe objawy ostrego zapalenia najądrzy to obrzęk i ból moszny, który nasila się w ciągu kilku dni. Ból często promieniuje do podbrzusza. Ponadto mogą wystąpić dreszcze i gorączka między 39° a 40°C. W niektórych przypadkach występuje również uczucie pieczenia w cewce moczowej i chęć częstego oddawania moczu, sporadycznie również wydzielina z cewki moczowej.
Zapalenie najądrzy występuje głównie po okresie dojrzewania. Szczególnie narażeni są młodzi, aktywni seksualnie mężczyźni, gdyż jedną z najczęstszych przyczyn są choroby przenoszone drogą płciową. Jednak starsi mężczyźni również mogą zachorować na zapalenie najądrzy.
Przyczyny
Zapalenie najądrzy jest zwykle spowodowane zakażeniem bakteryjnym. Te same bakterie, które prowadzą do zakażenia pęcherza lub dróg moczowych, mogą również przedostać się do najądrzy. Zapalenie najądrzy jest często powikłaniem chorób przenoszonych drogą płciową, spowodowanych zakażeniem chlamydią lub gonokokami.
Szczególnie u starszych pacjentów zapalenie najądrzy może wystąpić po zabiegach (operacja, cewnikowanie, badanie) na drogach moczowych, jeśli w ich trakcie rozwinie się rozprzestrzeniająca się infekcja.
U dzieci zapalenie najądrzy może wystąpić po infekcji wirusowej (np. śwince). Zdarza się również, że 2–3 dni po uderzeniu w okolice narządów płciowych dochodzi do przejściowego obrzęku i zapalenia najądrzy.
Rozpoznanie
Diagnoza opiera się na typowych objawach i ustaleniach. Poprzez palpację moszny lekarze mogą odróżnić obrzęk najądrzy od obrzęku jądra (zapalenie jąder). Podczas badania lekarskiego sprawdza się również mocz pod kątem chorób przenoszonych drogą płciową oraz powszechnego zakażenia układu moczowego. Konieczne może być również wykonanie badania wymazu z cewki moczowej.
Badania dodatkowe, zwłaszcza ultrasonograficzne, mogą być wskazane, jeśli diagnoza jest niepewna lub leczenie nie działa zgodnie z planem.
Leczenie
Ponieważ przyczyną w większości przypadków jest infekcja bakteryjna, a zapalenie najądrzy jest bardzo bolesne, zaczyna się od antybiotykoterapii, zanim zostanie zidentyfikowana konkretna bakteria. Ponadto w ostrej fazie zaleca się odpoczynek w łóżku i odciążenie jądra przez uniesienie. W przypadku silnego bólu można przyjmować leki przeciwbólowe. Ulgę mogą przynieść także chłodzące okłady. W niektórych przypadkach konieczna może być hospitalizacja.
Jeśli przyczyną jest zakażenie przenoszone drogą płciową, należy poddać badaniu partnera seksualnego. Badanie kontrolne powinno być wykonane około miesiąca po zakończeniu leczenia.
Prezerwatywy zapewniają profilaktyczną ochronę przed infekcjami przenoszonymi drogą płciową.
Rokowanie
Choroba rzadko prowadzi do powikłań. Leczenie jest prawie zawsze skuteczne. Objawy szybko ustępują przy odpowiedniej antybiotykoterapii . Może jednak upłynąć kilka tygodni, zanim zejdzie opuchlizna z moszny. Niepełne leczenie choroby może w najgorszym przypadku doprowadzić do obniżenia płodności, a tym samym zmniejszenia zdolności do płodzenia dzieci.
Dodatkowe informacje
- Zakażenie chlamydiami
- Rzeżączka
- Antybiotykoterapia
- Cystoskopia
- USG nerek i dróg moczowych
- RTG nerek i dróg moczowych
- Zapalenie najądrzy – Informacje dla personelu medycznego
Autorzy
- Martina Bujard, dziennikarka naukowa, Wiesbaden
- Natalie Anasiewicz, lekarz, Fryburg Bryzgowijski