Co to jest uszkodzenie nerwu łokciowego?
Nerw łokciowy przebiega bardzo powierzchownie w łokciu w rowku kostnym, gdzie jest narażony na uderzenia i wstrząsy. Większość ludzi uderzyła się w życiu w łokieć i w rezultacie poczuła ciągnący ból „muzycznej kości". Nerw łokciowy jest przy tym uderzany, a ból rozprzestrzenia się wzdłuż obszaru zaopatrzenia nerwu.
Nerw łokciowy jest jednym z trzech najważniejszych nerwów ramienia i ręki;, pozostałe dwa to nerw pośrodkowy i promieniowy. Uciśnięcie albo nacisk mogą uszkodzić nerw na całym jego przebiegu od barku do dłoni, przy czym najczęściej dochodzi do tego w łokciu, a w drugiej kolejności w nadgarstku. Nerw ten przekazuje impulsy nerwowe do mięśni przedramienia i dłoni (unerwienie ruchowe) oraz sygnały nerwowe od strony palca małego, części łokciowej dłoni (unerwienie czuciowe).
Urazy nerwu łokciowego są szczególnie częste ze względu na jego powierzchowny przebieg i stanowią drugi co do częstości zespół uciskowy nerwu po zespole cieśni nadgarstka.
Przyczyny
Miejsca, w których najczęściej dochodzi do ucisku (kompresji) nerwu łokciowego to tylna część łokcia i łokciowa strona nadgarstka.
Ucisk nerwu może być spowodowany długotrwałym zginaniem ramienia, postawą w pracy, która powoduje stały nacisk na nerw w łokciu (podpieranie się przy stole) lub blizną po urazie. Typowe jest też występowanie wskutek przewlekłego ucisku na nadgarstek, np. u rowerzystów.
Objawy
Zarówno początek objawów, jak i ich rozwój mogą być różne, przy czym ból łokcia często ma charakter ostry. Typowe objawy to ból i drętwienie w okolicy łokciowej dłoni oraz palca serdecznego i małego. Dolegliwości często nasilają się przy zginaniu łokcia. Deficyty ruchowe zauważalne są w postaci osłabienia rozcapierzaniarozszerzania palców i zgięcia palców od strony kości łokciowej. Wielu pacjentów skarży się na nieporadność ręki, np. podczas pisania lub przekręcania klucza.
Diagnostyka
Rozpoznanie stawia się na podstawie typowego obrazu klinicznego i wyników uzyskanych w badaniu fizykalnym. Można je potwierdzić poprzez pomiary prędkości przewodzenia nerwów (neurografiaelektroneurografia) i elektrycznej aktywności mięśni (elektromiografia). Czasami wykonuje się zdjęcia rentgenowskie nadgarstka lub łokcia, aby wykluczyć uraz kostny. Rzadko może być również wykonany rezonans magnetyczny (MRI) lub USG nerwu.
Leczenie
W większości przypadków dolegliwości ustępują samoistnie. Ważne jest, aby znaleźć i wyeliminować wszelkie przyczyny choroby. Należy unikać ucisku na nerw w łokciu i długotrwałego zginania. Na wczesnym etapie pomocna może być zmiana czynności, które wywołują ucisk. Wskazana może być również tymczasowo podkładka w nocy.
Jeśli objawy utrzymują się i prowadzą do porażenia, kieruje się pacjenta do specjalistów z dziedziny neurologii na dalsze badania. W niektórych przypadkach konieczna jest operacja, aby zmniejszyć ucisk na nerw.
Rokowanie
U większości osób objawy zwykle ustępują samoistnie. Podobnie zazwyczaj dobre jest rokowanie w przypadku operacji.
Jeśli nerw jest już nieodwracalnie uszkodzony, jako powikłanie mogą wystąpić trwałe objawy porażenia lub zaburzenia czucia i funkcji ręki.
Dodatkowe informacje
- Nerw promieniowy, uszkodzenie
Autorzy
- Markus Plank, MSc BSc, dziennikarz medyczny i naukowy, Wiedeń
- Lek. Kalina van der Bend, recenzent