Co to jest uszkodzenie bocznego nerwu skórnego uda?
Definicja
Jest to uszkodzenie nerwu nogi. Boczny nerw skórny uda wychodzi z rdzenia kręgowego na poziomie kręgosłupa lędźwiowego i unerwia bok uda czuciowo (czucie dotyku, bólu, ciepła itp.). Zwłaszcza poniżej więzadła pachwinowego może dojść do jego uszkodzenia w wyniku ucisku lub urazu. Nerw ten nie aktywuje mięśni, a jedynie odbiera czuciowe sygnały nerwowe z przynależnego obszaru skóry.
Choroba ta nazywana jest również meralgią parestetyczną lub zespołem Bernhardta-Rotha.
Objawy
Typowe objawy uszkodzenia to mrowienie, a czasem piekący ból z przodu lub po zewnątrznej stronie uda, często w nocy. Z powodu bólu wywołanego dotykiem niektórzy pacjenci z trudem mogą nosić spodnie. U niektórych pacjentów ból jest gorszy, gdy staw biodrowy jest wyprostowany lub noga jest postawiona do tyłu, a mniejszy, gdy staw biodrowy jest zgięty (odciąża nerw).
Przyczyny
Stan ten jest zwykle spowodowany uciśnięciem nerwu pod więzadłem pachwinowym lub w miejscu, gdzie przechodzi on przez mięsień w pachwinie. Jednak nerw może być również uszkodzony w swoim przebiegu w okolicy miednicy lub w udzie. Może to być spowodowane tylko niekorzystnym przebiegiem anatomicznym nerwu.
Ryzyko uszkodzenia tego nerwu zwiększa się wraz z przyrostem masy ciała lub w czasie ciąży. Guzy w okolicy pachwiny mogą również wywierać nacisk na ten nerw.
Inne możliwe przyczyny to zbyt ciasne ubrania lub ciasne pasy bezpieczeństwa w samochodzie (seat-belt syndrome) lub długotrwałe ćwiczenia sportowe (jazda na rowerze, jogging). Jeśli ćwiczy się mięśnie dolnej części brzucha i pachwiny, może również dojść do ucisku na ten nerw i odczucia bólu. Do uszkodzenia nerwu może dojść również w wyniku cukrzycy.
Nerw skórny boczny udowy może również ulec uszkodzeniu podczas urazu lub interwencji chirurgicznej w dolnej części brzucha, miednicy lub pachwiny, na przykład podczas operacji przepukliny pachwinowej, wymiany stawu biodrowego lub pobrania szpiku kostnego z talerza kości biodrowej.
Częstość występowania
Uszkodzenie nerwu występuje u około 4 na 10 000 osób. Mężczyźni chorują 3 razy częściej. Apogeum osiągane jest między 50 i 55 rokiem życia.
Badania dodatkowe
Podczas badania lekarze mogą zauważyć zmniejszone odczuwanie (drętwienie) w odpowiednim obszarze skóry na przedniej lub zewnętrznej stronie uda. Jednak niektórzy pacjenci odczuwają tylko ból, a ich percepcja czucia pozostaje nienaruszona. Funkcja mięśni nie jest pogorszona. Opukanie dotkniętego obszaru skóry może spowodować ból (objaw Tinela).
Innym objawem jest test „odwróconego objawu Lasegue'a". Pacjent leży na brzuchu, noga jest uniesiona do tyłu, kolano jest lekko zgięte. Objaw jest dodatni, gdy wyzwalany jest typowy ból.
Inne objawy mogą obejmować świąd w odpowiednim obszarze na udzie lub zmiany skórne.
Do rozpoznania często wystarcza ukierunkowane badanie lekarskie. Charakterystyczne są drętwienie i ból w typowej okolicy.
Dodatkowo jednak przydatne może być badanie prędkości przewodzenia nerwu (elektroneurografia), a także badanie przekazywania sygnałów przez chory nerw do mózgu. Jeśli jako przyczynę uszkodzenia nerwu podejrzewa się nieprawidłowości anatomiczne, przydatne są badanie ultrasonograficzne oraz rezonans magnetyczny.
Leczenie
Często wystarczy unikać noszenia zbyt obcisłych ubrań, a w razie potrzeby schudnąć lub dostosować aktywność fizyczną. Ponieważ ból jest spowodowany uwięźnięciem nerwu, należy w miarę możliwości unikać ruchów lub czynności, które powodują ból.
Jeśli zaburzenia czucia i ból utrzymują się, stosuje się przede wszystkim lub jako uzupełnienie terapię przeciwbólową z użyciem tzw. NLPZ (niesteroidowych leków przeciwzapalnych) — leków, które łagodzą ból i zmniejszają stan zapalny.
Bardzo rzadko i jeśli objawy nie ulegają poprawie, przecina się nerw (neurektomia). Choć pozostawia to trwale zdrętwiałe miejsce na udzie, u większości pacjentów ból znika.
Rokowanie
W 25% przypadków ból ustępuje samoistnie lub ulega całkowitej poprawie po leczeniu (w 50% przypadków).
Im dłużej trwa uszkodzenie nerwu, tym trudniejszy i bardziej przewlekły staje się proces gojenia. Czasem pozostaje uczucie zdrętwienia.
Dodatkowe informacje
- Uszkodzenie bocznego nerwu skórnego uda — informacje dla personelu medycznego
Autorka
- Susanna Allahwerde,
lekarzspecjalistarodzinnymedycyny rodzinnej, Berlin - Lek. Kalina van der Bend, recenzent