Czym jest przykurcz Dupuytrena?
Przykurcz Dupuytrena (lub choroba Dupuytrena) jest łagodną, powoli postępującą chorobą tkanek w obrębie rozcięgna dłoniowego. Z biegiem czasu ścięgna dłoni i palców kurczą się w taki sposób, że niemożliwe staje się wyprostowanie palców chorej ręki.
We wczesnych stadiach można zauważyć niewielki dyskomfort w dłoni. Typowym objawem jest również rozwój guzków i obrzęków w formie pasm w obrębie dłoni. Stopniowe skracanie ścięgien prowadzi do nieprawidłowego ułożenia jednego lub więcej palców. Zwykle w pierwszej kolejności choroba dotyka małego palca i palca serdecznego, ale objawy mogą zasadniczo wystąpić w obrębie wszystkich palców. W dłuższej perspektywie może to prowadzić do tego, że dłoń będzie się mimowolnie zaciskać w pięść i nie będzie można jej otworzyć. W mniej więcej połowie przypadków choroba dotyka obu dłoni, chociaż zmiany w obrębie jednej ręki są zwykle nieco bardziej zaawansowane. Skutkiem tego jest znaczne upośledzenie funkcji ręki. Ponieważ dłonie są cały czas zaciśnięte w pięści, choroba może wywoływać problemy skórne. Czasami podobne dolegliwości występują również w okolicy stóp lub na prąciu.
Prawdopodobieństwo wystąpienia przykurczu Dupuytrena wzrasta wraz z wiekiem; mężczyźni są trzykrotnie bardziej narażeni niż kobiety. Schorzenie to występuje nawet u 20% mężczyzn w wieku 65 lat i u 40% mężczyzn w wieku 70–74 lat. Jednak nie wszystkim dokuczają tak poważne dolegliwości, by zasięgnąć porady lekarskiej. Im młodszy jest pacjent dotknięty tą chorobą w momencie wystąpienia, tym szybciej wydaje się ona postępować.
Przyczyny
Przyczyna choroby nie jest znana, ale istnieją predyspozycje dziedziczne. Wiek, płeć, niektóre czynniki środowiskowe i choroby również odgrywają rolę w rozwoju przykurczu Dupuytrena.
Czynniki ryzyka to palenie, nadmierne spożywanie alkoholu, cukrzyca (ciężki przebieg w przypadku cukrzycy typu 1) lub marskość wątroby. Ponadto gdy na dłoń oddziaływają powtarzające się obciążenia mechaniczne, może dojść do zwiększenia ryzyka wystąpienia choroby.
Przyczyną tego jest wzrost włókien tkanki łącznej w obrębie dłoni. Przykurcz następuje wskutek zrośnięcia wewnętrznej warstwy skóry dłoni ze ścięgnami wskutek przerostu rozcięgna. Z czasem ścięgno kurczy się, przez co palce ulegają wykrzywieniu.
Terapia
Celem terapii jest poprawa funkcji ręki. Dlatego leczenie wprowadza się tylko wtedy, gdy choroba prowadzi do upośledzenia czynności. Jeśli przykurcz nie jest jeszcze poważny, można mu przeciwdziałać za pomocą ćwiczeń rozciągających. Aby zapobiec dalszemu postępowi choroby, można zastosować radioterapię.
Niektórzy lekarze zalecają wstrzykiwanie enzymów rozkładających kolagen (kolagenaz). Leczenie prowadzi się w warunkach ambulatoryjnych przez chirurgów ortopedów i chirurgów ręki. Według badań wstrzyknięcie enzymów rozkładających kolagen u 64% pacjentów może doprowadzić do wyleczenia. Leczenie jest najbardziej skuteczne u pacjentów z łagodnymi przykurczami.
W zaawansowanym stadium z poważnym upośledzeniem funkcji ręki zabieg jest najskuteczniejszą metodą leczenia. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym; hospitalizacja nie jest konieczna. W pierwszym okresie po zabiegu zakłada się szynę. Ponadto pacjent otrzymuje instrukcje z dziedziny fizjoterapii dotyczące codziennych ćwiczeń w celu odzyskania ruchomości dłoni i palców.
Po takim zabiegu istnieje duża szansa, że czynność ręki powróci do normy i będzie można ponownie wyprostować dłoń i palce. Jeśli przykurcz ręki był bardzo zaawansowany przed zabiegiem, można przywrócić około 50–75% dawnej sprawności ręki.
Rokowanie
U wielu pacjentów z chorobą Dupuytrena nie rozwija się przykurcz; należy jedynie obserwować przebieg choroby. Wstrzyknięcie enzymów rozkładających kolagen przynosi korzystny efekt i może nie być potrzeby przeprowadzania zabiegu chirurgicznego.
Dzięki zabiegowi chirurgicznemu można skorygować nieprawidłową pozycję i zapobiec przewlekłemu przykurczowi. Chociaż prawdopodobieństwo pełnego odzyskania funkcji ręki jest niskie, większość pacjentów może oczekiwać znacznej poprawy, pozwalającej im na powrót do zwykłych czynności. Operacja nie leczy jednak choroby, która z czasem może powrócić. U około 50% pacjentów dochodzi do nawrotów po leczeniu, zwłaszcza jeśli choroba ma agresywny przebieg, ale tylko nieliczni wymagają ponownego zabiegu chirurgicznego.
Dodatkowe informacje
- Cukrzyca typu 1
- Palenie szkodzi zdrowiu
- Alkohol – nadużywanie czy uzależnienie?
- Marskość wątroby
- Przykurcz Dupuytrena – informacje dla lekarzy
Autorzy
- Martina Bujard, dziennikarka naukowa, Wiesbaden