Czym jest palec młoteczkowaty?
Przyczyną palca młoteczkowatego jest uraz czubka palca, który może być spowodowany na przykład uderzeniem piłką podczas uprawiania sportów takich jak piłka ręczna. Dochodzi do zerwania odpowiedzialnego za wyprost ścięgna prostownika w przyczepie do ostatniego paliczka danego palca. Pacjenci najczęściej nie mogą wyprostować ostatniego stawu palca i skarżą się na ból w tym obszarze.
Inną nazwą dolegliwości jest palec młotkowaty.
W przypadku bólu palca po gwałtownym uderzeniu należy zasięgnąć porady lekarza. Jeżeli pacjent nie jest w stanie wyprostować ostatniego stawu palca, wszystko wskazuje na to, że doszło do naderwania ścięgna.
Diagnostyka
Diagnozę stawia się na podstawie tego, w jaki sposób doszło do urazu oraz tego, czy pacjent może wyprostować palec. Ponadto często wykonuje się zdjęcie rentgenowskie palca, aby sprawdzić, czy podczas zerwania ścięgna nie doszło do oderwania kawałka kości (złamanie awulsyjne). Jest to ważne pod kątem dalszego leczenia i obserwacji. Ponadto należy wykluczyć inne złamania palca.
Terapia
Jeśli nie doszło do złamania awulsyjnego, a staw końcowy można biernie rozciągnąć, palec unieruchamia się krótką szyną w pozycji wyprostowanej lub lekko zgiętej na około 6–8 tygodni. Nie unieruchamia się dwóch stawów przed stawem końcowym. Szynę należy nosić w dzień i w nocy, a następnie tylko w nocy przez kilka kolejnych tygodni.
Gdy trwa leczenie, nie wolno zginać palca w stawie międzypaliczkowym dalszym, w przeciwnym razie należy od nowa unieruchomić staw, a gojenie urazu potrwa dłużej. Podczas zmiany szyny należy pozwolić skórze „oddychać” przez 10–20 minut, aby uniknąć uszkodzeń skóry spowodowanych wilgocią. Należy podeprzeć obszar stawu międzypaliczkowego dalszego, aby nie doszło ponownie do urazu.
Jeśli nie można wyprostować palca w sposób bierny, może to wskazywać na zablokowanie kości lub tkanek miękkich. W takich przypadkach konieczny jest zabieg chirurgiczny. Może okazać się, że należy przeprowadzić zabieg chirurgiczny również w przypadku złamania awulsyjnego, gdzie część stawu została oderwana od kości.
Rokowanie
Rokowania są dobre, ale może minąć od 6 do 12 miesięcy, zanim pacjent będzie mógł ponownie w pełni wyprostować palec. Chociaż wczesne leczenie jest ważne, dzięki praktyce wiemy, że leczenie zachowawcze może być również skuteczne do trzech miesięcy po urazie. Pomimo prawidłowego leczenia urazu palca młoteczkowatego może się okazać, że palec pacjenta pozostanie zgięty.
Można powrócić do aktywności sportowej po około 10 tygodniach, ale zaleca się, by zabezpieczyć palec taśmą lub szyną/ortezą.
Dodatkowe informacje
- Urazy ścięgien w obrębie palców – informacje dla lekarzy
Autorki
- Markus Plank, MSc BSc, dziennikarz medyczny i naukowy, Wiedeń