Czym jest choroba Sinding-Larsen-Johanssona?
Duży prostownik (mięsień czworogłowy uda), znajdujący się z przedniej strony uda, jest przyczepiony do górnej części rzepki za pomocą silnego ścięgna czworogłowego. Ścięgno to przechodzi pod rzepkę i przyczepia się do guzowatości kości piszczelowej.
Choroba Sinding-Larsen-Johanssona to zapalna choroba przyczepu ścięgna dolnego wierzchołka rzepki. Choroba dotyka głównie dzieci i młodzież w wieku 10–14 lat. „Dorosłą” odmianą choroby jest entezopatia więzadła rzepki, która często występuje u aktywnych sportowców. Aktywność sportowa powoduje powtarzające się obciążenie rozciągania struktur na wierzchołku rzepki. Prowadzi to do mikrouszkodzeń z ciągłym stanem zapalnym. Dlatego ból pojawia się w trakcie lub po wysiłku fizycznym i ponownie zmniejsza się wraz z odpoczynkiem.
Częstotliwość występowania
Stan ten występuje stosunkowo często u dorastających dzieci, zwykle w wieku 10–14 lat. Objawy zwykle pojawiają się nieco wcześniej niż w przypadku podobnej choroby Osgood-Schlattera.
Przyczyny
U podstaw choroby leżą niewielkie uszkodzenia w okolicy przyczepu ścięgna do rzepki. Częsty silny nacisk i naciąganie ścięgna prowadzi do rozerwania włókien ścięgna i powstania stanu zapalnego ścięgna oraz przyczepu ścięgna. Wskutek stanów zapalnych powstają w tym obszarze małe zwapnienia.
Objawy
Najczęstszymi objawami są ból i tkliwość w dolnej części rzepki. Ból wywołuje aktywność fizyczna, zazwyczaj nasila się po wysiłku fizycznym. Po przerwie ból zmniejsza się lub całkowicie zanika.
Diagnozę stawia się na podstawie wywiadu lekarskiego i badania kolana. Aby potwierdzić diagnozę, zaleca się wykonanie zdjęć rentgenowskich lub innych badań, jak USG lub RM. Na zdjęciu rentgenowskim widoczne są charakterystyczne zmiany.
Terapia
Gdy dolegliwości ustąpią, przystępuje się do leczenia, które ma na celu złagodzenie objawów. Unikanie czynności powodujących ból pozwala dziecku samodzielnie zmniejszać częstotliwość pojawiania się objawów. Dziecko może samodzielnie kontrolować poziom swojej aktywności. Jeśli objawy są nasilone, zaleca się tymczasową rezygnację z wysiłku fizycznego; jeśli objawy nie są nasilone, wówczas nie ma przeciwwskazań do kontynuacji aktywności fizycznej bez żadnego ryzyka. Zdarza się, że przez krótki czas należy podawać leki przeciwbólowe, takie jak paracetamol. W przypadku ostrego bólu, który pojawia się na przykład po dużym wysiłku fizycznym, ulgę może przynieść okład chłodzący na bolące miejsce.
W przypadku tej choroby dużą skutecznością wykazuje się fizjoterapia prostownika uda (mięśnia czworogłowego), a także ścięgien podkolanowych. W trakcie ćwiczeń mięśnie należy wzmacniać i rozciągać.
W bardzo rzadkich przypadkach, jeśli objawy są ciężkie i stan się nie poprawia, można rozważyć operację.
Rokowanie
Choroba zwykle nie jest szkodliwa i ustępuje samoistnie. Dziecko powinno dostosować aktywność do stopnia nasilenia dolegliwości. Jeśli jest w stanie ćwiczyć bez bólu, nie ma powodu, aby ograniczać tę możliwość.
Dodatkowe informacje
- Choroba Sinding-Larsen-Johanssona – informacje dla lekarzy
Autorki
- Markus Plank, MSc BSc, dziennikarz medyczny i naukowy, Wiedeń